GUSTAVE EIFFEL (EYFEL)

1887-1889 yılları arasında yapılan ve Fransa'nın sembolü olan Paris'deki Eyfel Kulesi'ni o tasarladı. Amerika Birleşik Devletleri'nin simgesi olan New York'taki Özgürlük Anıtı'nın taşıyıcı iç çelik konstrüksiyonu da onun elinden çıkmadır.

Gustave Eiffel'in yaşam öyküsü:

Doğum tarihi: 15 Aralık 1832, Dijon, Fransa
Ölüm tarihi ve yeri: 27 Aralık 1923, Paris, Fransa

1887-1889 yılları arasında yapılan ve Fransa'nın sembolü olan Paris'deki Eyfel Kulesi'ni o tasarladı. Amerika Birleşik Devletleri'nin simgesi olan New York'taki Özgürlük Anıtı'nın taşıyıcı iç çelik konstrüksiyonu da onun elinden çıkmadır. İzmir'de şimdilerde AVM olarak kullanılan Konak Pier ise, Gustave Eiffel'in vaktiyle gümrük binası olarak tasarladığı bir yapıydı, uzun yıllar balık hali olarak kullanılmıştı. 

Yaşamı:
Eiffel 1832'de Dijon'da doğdu. Fransız demiryolları şirketinde ve Süveyş Kanalı'nda çalıştı. Avrupa'da çok sayıda köprü ve viyadüğün yanı sıra Budapeşte tren garını, Nice gözlemevinin kubbesini ve New York'taki ünlü özgürlük heykelinin çelik iskeletini de inşa etti. En ünlü eseri Eyfel Kulesi'nin inşasına 26 Ocak 1887'de başladı. 50 mühendis ve 100'ü aşkın işçiyle iki yıl, iki ayda tamamladı. Panama Kanalı'nın inşasına katıldı, adı bir yolsuzluğa karıştı ve iki yıl hapse mahkum edildi. Sonradan aklandı ama 1923'teki ölümüne kadar kendisini iş dünyasından uzakta tuttu.

Eiffel soyadı, Alman kökenli akrabaları tarafından 18'inci yüzyılın başlarında alınmıştı. Annesinin kömür işi oğlunun Paris'de bulunan École Centrale des Arts et Manufactures'de okumasını sağladı. Mezun olmasıyla, Eiffel amcasının lastik fabrikasını yönetmeye başladı. Ancak lastiğin kalitesi üzerine bir aile tartışması sonrasında bu görevden alındı. Eiffel bundan sonra giriş seviyesinde tren yolu köprüleri tasarlayan bir şirkette çalışmaya başladı.

Charles Nepveu Eiffel'e ilk işini tren yolu köprüleri tasarlayan birçok proje müdüründen biri olarak verdi. Ancak, inşaat sırasında birçok mühendis bu projelerden ayrılıyordu ve sonunda Eiffel bütün projeden sorumlu oldu. 

Tasarladığı köprüler dünyanın dört bir yanında inşa edildi. Bu köprüler daha rahat ve daha hızlı gezi ve ticareti sağladı. Eiffel'in birçok köprüsü uzman çalışanlar gerektirmiyordu, bu vesile ile de daha ucuza yapılabiliyordu.

Eyfel Kulesi'nin Fransa'da etkisi çok büyük oldu. Kule 1889'de uluslararası bir sunum ile milyonları Paris'e getirdi. Sadece 1889 yılında 2 milyon kişi Eyfel Kulesi'ni ziyaret etti. Kule kısa bir zamanda turistler için ilgi mekanı oldu ve Fransa ekonomisine büyük katkı sağladı. İlk önce gösteriş amaçlı düşenilse de (aslında tasarımı kolayca yıkılabilir şekilde hazırlanmıştı), kule hızlıca Fransa'nın ulusal sembolü oldu ve Fransızlar için onur kaynağı haline geldi.

Özgürlük Anıtı Fransa'nın ABD'ye bir hediyesiydi. Eiffel'in anıtın armatürünü tasarlaması bu düşün gerçekleşmesini sağladı. Heykel Fransa ve ABD arasındaki dostluk ve saygıyı temsil etti. Özgürlük Anıtı hızlıca ABD'de de ulusal bir sembol oldu ve özgürlüğün simgesi haline geldi. Bu heykel de turistlerin oldukça ilgisini çekti ve birçok kişiyi New York'a getirdi ve ekonomiye katkı sağladı. Fransa'da yaşayan ABD vatandaşları da bu hediyenin karşılığı olarak Eyfel Kulesi'nin 2 kilometre kuzeyine ¼ boyutunda bronz bir heykelini dikti.

İzmir'de bulunan Konak Pier
Konak Pier, 1860 yılında döneminin dahisi olarak gösterilen ünlü mimar Eiffel tarafından tasarlandı. Mimar, binayı tamamen çelik konstrüksiyondan inşa etmişti. Malzemeleri Fransa ve Belçika'dan getirilen yapının zemini antik Efes şehrinin taşlarıyla döşendi. Konak Pier 18 bin metrekarelik alanıyla Osmanlı döneminde gümrük binası olarak kullanıldı.

Cumhuriyet döneminde tarihi bina balık haline dönüştürüldü. Bir süre de otopark olarak hizmet verdi. Bundan altı yıl önce alışveriş, kültür ve sanat merkezi olarak kullanılmak üzere restorasyonuna başlandı.

Projenin sahibi İzmer Yönetim Kurulu üyesi Suphi Koyuncuoğlu, 365 bin tonluk çelik konstrüksiyonu paslardan arındırmanın dokuz ay sürdüğünü anlatmıştı: 

‘‘Dayanıklılık sağlandıktan sonra aslına uygun boyası yapıldı. Çatıda 6 milimetre kalınlığında, ısı ve ışık tasarrufu içeren camlar var. Tarihi özelliği, yat limanı, sinema salonları ve restoranları, alışveriş merkezi ile Konak Pier yerli ve yabancı turistler için de bir cazibe merkezi olacak.’’

Şimdi bir alışveriş ve kültür merkezi olan Konak Pier, 1860'lardaki ihtişamını yansıtıyor. Eski gümrük binasının 18 bin metrekarelik alanının 16 binlik bölümü bunun için ayrıldı. Restorasyon çalışmaları için 20 milyon dolar harcandı. 

Dünyanın dört bir yanında onlarca ünlü eseri bulunan mühendis, 27 Aralık 1923’te hayatını kaybetti. San Sebastian Kilisesi (Filipinler), Garabit Viaduct Köprüsü, Souleuvre Viaduct Köprüsü, Long Bien Köprüsü (Vietnam) gibi birçok yapıya imza attı. Dünyanın en çok ilgi çeken iki yapısını tasarlayan bir mimar olarak Eiffel, bu yapıları ziyaret eden milyonlarca insan tarafından hergün hatırlanmakta.

Yorum ya da sorularınız için: bilgi@bilgipesinde.com